7.ÇERÇEVE PROGRAMI (ÇP)

AB Çerçeve Programları, Avrupa Birliği'nde çok uluslu araştırma ve teknoloji geliştirme projelerinin desteklendiği başlıca Topluluk Programı'dır. İlki 1984 yılında başlayan Çerçeve Programları (ÇP) çok yıllı programlar olup, kapsamı ve programa ayrılan bütçe miktarı her bir programda artış göstermektedir.

Çerçeve Programları'nın başlıca amaçları arasında, Avrupa'nın bilimsel ve teknolojik temelinin güçlendirilmesi, endüstriyel rekabetin desteklenmesi ve ülkeler arası işbirliğinin teşvik edilmesi sayılabilir. AB'nin Mart 2000'de yapılan Zirve Toplantısı'nda belirtilen ve Lizbon Stratejisi olarak adlandırılan strateji kapsamında ise, AB'nin "dünyanın en dinamik rekabetçi bilgi temelli ekonomisi" olması hedeflenmiştir. Bütünleştirilmiş bir Avrupa Araştırma Alanı oluşturmayı hedefleyen ve 2002-2006 döneminde yürürlükte olan 6. Çerçeve Programı (6.ÇP) ve 2007-2013 yıllarında yürürlükte olacak 7. Çerçeve Programı (7.ÇP) AB'nin bu hedefe ulaşması amacıyla şekillendirilmiştir.

AB Çerçeve Programları Ne Değildir?

AB Çerçeve Programları ülkelere tahsis edilen maddi bir yardım değildir. Çerçeve Programları, AB'nin Lizbon hedeflerinin hayata geçirilmesine katkıda bulunacak ve Avrupa'da ekonomik ve toplumsal katma değer yaratacak "projelere" mali destek sağlar. AB Çerçeve Programları'na katılan ülkelere herhangi bir kota ayrılmamıştır. Mali destek, proje teklif çağrılarında belirtilen şartlara sahip projelerin hakemler tarafından objektif bir şekilde değerlendirilmeleri sonucunda verilir. Bu havuzdan pay almak isteyen tüzel kişiler, milliyetleri ve aday ya da asosye ülkelerde* yerleşik olmaları dikkate alınmaksızın yalnızca projelerinin başarıları temelinde desteklenirler. Diğer bir deyişle Çerçeve Programları'na katılan aday veya asosye ülkeler, AB üye ülkeleriyle aynı haklara ve sorumluluklara sahiptir.

1 Ocak 2007'de başlayıp 2013 yılına dek yürürlükte olacak olan 7.ÇP, Lizbon hedeflerini gerçekleştirmek amacıyla, araştırmayla ilgili tüm AB girişimlerini ortak bir çatı altında toplamayı hedeflemektedir. 7.ÇP, Avrupa Araştırma Alanı'nı kurmayı hedefleyen önceki Çerçeve Programı'nın başarılarını daha ileriye götürmek ve Avrupa'da bilgi temelli ekonomi ve toplumu inşa etmek üzere oluşturulmuştur.

7.ÇP, İşbirliği Özel Programı, Fikirler Özel Programı, Kişiyi Destekleme Özel Programı ve Kapasiteler Özel Programı'ndan oluşmaktadır. Programlarla ilgili ayrıntılı bilgiye internet sayfamızdan ulaşabilirsiniz.

Kendinden önceki Çerçeve Programları'nın başarıları üzerine inşa edilmiş olsa da 7.ÇP, bir diğer Çerçeve Programı olmaktan öteye gidecektir. İçeriği, organizasyonu, uygulama yapıları ve yönetimsel araçlarıyla 7.ÇP, Lizbon stratejisinin yeniden uygulamaya sokulması için kilit rol oynayacaktır.

7.ÇP'de yer alan yeni unsurlar şunlardır:

  • Diğer Çerçeve Programlardan farklı olarak dört yıl yerine yedi yıl sürmesi
  • "Araçlar"dan ziyade araştırma temalarına vurgu yapılması
  • Faaliyetlerin ve uygulama araçlarının basitleştirilmesi
  • Teknoloji Platformları ve yeni Ortak Teknoloji Girişimleri'nin faaliyetleri aracılığıyla Avrupa endüstrisinin ihtayaçlarını karşılayan araştırma geliştirmeye odaklanılması
  • Avrupa'nın en iyi bilimsel faaliyetlerine destek sağlayan Avrupa Araştırma Konseyi'nin kurulması
  • 4 Özel Program'da uluslararası işbirliğinin bütünleştirilmesi
  • Bilgi Bölgeleri'nin geliştirilmesi
  • Araştırma faaliyetlerine özel sektörün katılımını artırmak amacıyla risk paylaşımını içeren bir finansal yapının oluşturulması

Bunların yanısıra, 7 tematik alana sahip olan 6.ÇP'den farklı olarak 7.ÇP'de, İşbirliği Özel Programı'nın altında 9 tematik alan bulunmaktadır. Tematik alanlarla ilgili bilgilere internet sayfamızdan ulaşabilirsiniz.

7.ÇP'ye Katılmak Ne Gibi Faydalar Sağlar?

Oldukça büyük bir bütçeye sahip olan 7.ÇP, bilginin, yeteneklerin ve uzmanlığın ortaklaşa kullanılabileceği Avrupa çapındaki konsorsiyumlara katılma fırsatları sunmaktadır. 7.ÇP'ye katılanlar, Avrupa'da ve Avrupa dışında yeni ilişkiler ağı ve pazarlar kurma fırsatını yakalayıp teknolojinin en ileri noktasını hedefleyen projelere ortak olabileceklerdir.

7.ÇP'ye Kimler Katılabilir?

Çerçeve Programları'na, ulusal/uluslararası kanunlar ve AB kanunlarına göre kurulmuş tüzel ve gerçek kişiler başvurabilirler. Bu kapsamda, üniversiteler, araştırma merkezleri, kamu kurumları, sanayi kuruluşları ve sivil toplum örgütleri Çerçeve Programları'na katılabilirler. Ayrıca, tüzel kişiliğe sahip olan veya olmayan KOBİ'lerin de başvuruları teşvik edilecektir.

Herhangi bir ülkeden herhangi bir tüzel kişi 7.ÇP'ye katılabilmektedir. Ancak farklı ülke grupları için farklı katılım ve fonlama kuralları bulunmaktadır. Bu konuda ayrıntılı bilgi için http://cordis.europa.eu/

7.ÇP'de En Az Katılımcı Sayısı Nedir?

Projelere minimum katılımcı sayısı ve aranan özellikler proje türüne göre değişmektedir. Çerçeve Programları'na yapılan tüm başvurularda aranan ana koşul, işbirliğidir. Programa dahil olan Aday Ülke kuruluşları, üye ülke kuruluşları ile aynı hak ve yükümlülüklere sahiptir. Minimum katılımcı sayısı sağlandıktan sonra projelere uluslararası örgütler ve 3. ülke kuruluşları da katılabilir.

Genel olarak, 7.ÇP projelerinde en az 3 farklı AB üyesi ülke veya asosye ülkeden en az 3 bağımsız kuruluşun yer alması gerekmektedir.

Çalışma programında ICPC ülkelerinden** ortaklar alınması gereği belirtilmişse, 2 farklı AB üyesi ülke veya asosye ülkeden ve en az 2 farklı ICPC ülkesinden olmak üzere 4 farklı ülkeden en az 4 bağımsız kuruluşun projelerde yer alması zorunludur.

Eşgüdüm ve destek eylemleri, araştırmacıların eğitimi ve kariyer gelişimlerini amaçlayan projelerde ise en az 1 tüzel kişinin bulunması gerekmektedir.

Ne Tür Projeler 7.ÇP için Uygundur?

7.ÇP tüm projelere destek sağlamaz. İlgili alanın Çalışma Programı'nda açıkça belirtilen öncelikli alanlarda hazırlanmış, uluslararası ortaklı ve inovatif /yenilikçi) araştırma ve teknoloji geliştirme (ATG) projeleri 7.ÇP için uygundur. 7.ÇP'nin hangi proje konularını kapsadığını ve sizin projelerinize uygun olup olmadığını web sayfamızdaki ilgili tematik alanın bölümlerini inceleyerek öğrenebilirsiniz.

Araştırma ve Teknoloji Geliştirme (ATG) Projesinde Yer Almadan 7.ÇP'den Faydalanmam Mümkün Olabilir mi?

7.ÇP'de ATG projelerinin yanı sıra, ATG projelerini destekleyici nitelikte tematik alanlar kapsamında hazırlanan eşgüdüm ve destek eylemi projeleri ile araştırmacıların eğitim ve kariyer gelişimlerini desteklemeyi amaçlayan projeler de desteklenmektedir. Bu programlar ile ilgili ayrıntılı bilgiye web sayfamızdan ulaşabilirsiniz.

7.ÇP Sizin için Uygun mudur? Test Edin!

Projelerde dikkat edilmesi gereken çeşitli hususlar vardır. Aşağıda yer alan sorulara ne kadar çok "evet" cevabı verirseniz, projeniz Çerçeve Programları'na sunulmak için o oranda uygun olacaktır.

  • Projeniz Avrupa odaklı mı?
  • Projeniz Avrupa'nın hali hazırda bulunduğu bilimsel-teknolojik duruma katkıda bulunuyor mu? Proje sonuçlarının Avrupa 'ya faydaları olacak mı?
  • Projeniz yenilikçi mi?
  • Araştırma projeniz kurumunuzun öncelikleri ve çalışma alanı açısından gerçekten önemli mi?
  • Araştırma projenizi kullanılabilir ticari bir çıktı elde etmek ya da yeni bilgi ve en iyi uygulamayı üretmek için mi yürütüyorsunuz?
  • Projeniz çok ortaklı olmaya müsait mi ve bundan faydalanabilecek mi?
  • Avrupa'daki diğer kuruluşlarla işbirliğinden faydalar elde edebileceğinizi düşünüyor musunuz? (daha büy ük pazarlara açılmak, risk paylaşımı, yeni irtibatlar ve yeni uzmanlıklar bağlamında)
  • Büyük sorumluluk alacağınız bir konsorsiyumda çalışabilir misiniz?
  • Fikri mülkiyet hakları da dahil olmak üzere proje çıktıları konusunda müzakereler yürütmeye hazır mısınız?
  • Proje teklifi sunulması ve projenin yürütülmesi aşamalarında Avrupa'nın dört bir yanından konsorsiyum ortakları ile görüşmeler yürütmek için gerekli yönetimsel zaman ve kaynak ayırmaya hazır mısınız?
  • Hibenin alınması halinde yönetimsel sorumlulukları yüklenmeye hazır mısınız?
  • Kuralların karmaşık, prosedürlerin uzun ve başarı oranının oldukça düşük olduğu rekabetçi bir ortamda proje teklifinizi sunmaya hazır mısınız?
  • 2 ila 5 yıl sürecek bir projede yer almaya hazır mısınız?
  • Projeye kendiniz yatırım yapmaya hazır mısınız?

7.ÇP'de alacağınız mali destek oranı, gerçekleştirdiğini proje tipine göre değişiklik göstermektedir. Proje tiplerinin detayınainternet sayfamızdan ulaşabilirsiniz.

Diğer taraftan, aşağıdaki şartlardan herhangi birini sağlayan tüzel veya gerçek kişiler Komisyon'dan mali katkı alabilirler:

  • AB üye ülkesi veya asosye ülkede veya Topluluk kanunlarına göre kurulmuş,
  • Avrupa ile ilgili uluslararası kuruluş,
  • Uluslararası İşbirliği Ülkeleri'nde kurulmuş tüzel kişiler.

Aşağıdaki şartlardan herhangi birini sağlayan masraflar, Komisyon tarafından geçerli masraflar olarak kabul edilir:

  • İlgili alanda veya çalışma programındaki hükümlerle belirlenmişse,
  • Projenin ilerleyebilmesi için gerekliyse,
  • İkili bilimsel ve teknolojik anlaşma ile veya Topluluk ve kuruluşun ülkesi arasındaki anlaşma ile belirlenmişse.

Komisyon tarafından geçerli kabul edilecek masraflar:

  • Gerçek masraflar olmalıdır.
  • Sonuç raporlarının masrafları dışında proje süresi içerisinde gerçekleşmiş olmalıdır.
  • Ekonomik olmalıdır.
  • Ortak kuruluşun kendi muhasebe sisteminin kuralları çerçevesinde yapılmalıdır ve muhasebe kayıtlarında bulunmalıdır.
  • Projenin amaçlarına erişmek için yapılmış olmalıdır.

Komisyon, ilgili özel program ve çalışma programlarında belirtilen öncelikler kapsamında yılda bir veya 2 defa proje teklif çağrıları açmaktadır. Çağrılar, 7.ÇP özel bilgi kanalları, internet sayfaları, üye ve aday ülkelerde bulunan ulusal irtibat noktaları aracılığı ile duyurulmaktadır. Çağrılara internetsayfamızdan ve CORDIS'ten ulaşabilirsiniz.

Projenizin bu çağrılarda belirtilen önceliklere uyması ve çağrıda belirtilen tarihten önce Komisyon'a sunulması gerekmektedir. Projelerin, 6.ÇP'de kullanılan "Elektronik Proje Teklifi Sunma Sistemi - EPSS" aracılığıyla sunulması 7.ÇP'de bir kural olacaktır. EPSS ile ayrıntılı bilgiye CORDİS'ten ve/veya internet sayfamızdan ulaşabilirsiniz.

Başvurunuzu yaptıktan sonra, projeniz bağımsız uzmanlar tarafından değerlendirilir ve sonucu proje koordinatörüne Komisyn tarafından iletilir.

7.ÇP'de Proje Değerlendirme Süreci Ne Kadar Sürmektedir?

Avrupa Komisyonu'na sunmuş olduğunuz projenizin Komisyon'un eline geçtiğine dair "alındı belgesi (acknowledgement of receipt)" yaklaşık 3 hafta içerisinde proje koordinatörüne iletilir. Değerlendirme süreci yaklaşık 5-8 hafta sürmektedir. Projeniz desteklenmek üzere seçildiği taktirde Komisyon ile görüşmeler başlamaktadır.

Tüm Süreç Ne Kadar Sürmektedir?

Projenizi hazırlamaya başladığınız zamandan kontrat imzalama aşamasına kadar geçen süre 1 yılı bulabilmektedir. Ancak süre daha kısa da olabilmektedir.

7.ÇP İle İlgili En Güncel Bilgilere Nereden Ulaşabilirim?

7.ÇP ile ilgili en güncel bilgilere CORDİS'ten ve/veya internet sayfamızdan ulaşabilirsiniz.Bunun yanısıra, iletişim bilgilerine web sayfamızdan ulaşabileceğiniz her bir alandan sorumlu Ulusal İrtibat Noktalarıyla da irtibata geçebilirsiniz.

7.ÇP'ye yönelik her türlü sorunuzu fp7@tubitak.gov.tr adresine yönlendirebilirsiniz.

* Asosye Ülke: Norveç, Leichteinstein, İsrail,İsviçre ve İzlanda

** ICPC ülkeleri: (6ÇP'deki adıyla INCO ülkeleri):Uluslararası İşbirliği Hedef Ülkeleri (Asya Pasifik Ülkeleri, Afrika, Batı Balkan Ülkeleri, Akdeniz Ortaklığı Ülkeleri, Doğu Avrupa ve Orta Asya, Latin Amerika)

 

Kaynak: TÜBİTAK